“`html

HPV Aşıları ile Rahim Ağzı Kanseri Vakalarında Önemli Düşüş

Dünya genelinde kaydedilen 660 bin rahim ağzı kanseri vakasının %95’inden fazlası, Papilloma Virüsü (HPV) sebebiyle ortaya çıkıyor. ABD’de gerçekleştirilen bir araştırma, ülke genelindeki aşılama programlarının olumlu etkilerini gözler önüne serdi.

ABD’de ergenlik dönemindeki kız ve erkek çocuklara uygulanan HPV aşılaması, rahim ağzı kanserine neden olan virüse karşı sürü bağışıklığı sağlamayı mümkün hale getirecek düzeyde başarı gösterdi. Ancak bu başarı, toplumda HPV’ye karşı alınan önlemlerin sürekliliğine bağlı olacak.

Dünyada En Fazla Yaygın Olan Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon

HPV, dünya çapında en sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyon çeşidi olarak öne çıkıyor. Bu virüsün birçok türü için yaklaşık 20 yıldır aşılar mevcut. ABD’de, rahim ağzı kanserlerinin %90’ını oluşturan 9 HPV türüne karşı koruma sunan “dokuz bileşenli” aşılar kullanılmakta; diğer ülkelerde ise genellikle 2 veya 4 tür ile sınırlı aşılar tercih edilmektedir.

JAMA Pediatrics dergisinde yayımlanan bir çalışma, ABD’de uygulanan HPV aşılama programının, sadece aşılanan bireylerde değil, aşılanmamış kadınlarda da rahim ağzı kanseri vakalarında dikkate değer bir azalma sağladığını ortaya koydu.

New York’taki Albert Einstein Tıp Fakültesi’nden araştırmacı Jessica Kahn, “Yüksek aşı oranları ve cinsiyet eşitliği ilkesine dayanan aşılama stratejisi ile HPV’ye karşı etkin bir sürü bağışıklığı sağlanabileceğini gösteren önemli bulgular elde ettik” dedi.

Bulaş Oranı %98 Düşüş Gösterdi

Kahn tarafından yürütülen çalışmada HPV enfeksiyonu riski yüksek olan kadın grubu değerlendirildi. Bu grup içindeki kadınların yaklaşık %80’i, iki veya daha fazla erkek partner ile cinsel ilişki yaşamış ve birçoğuna cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE) tanısı konmuştu.

Son 20 yılın verileri analiz edildiğinde, aşının HPV bulaşma oranını önemli ölçüde azalttığı görüldü. Örneğin, iki tür için koruma sağlayan bivalan aşıların uygulandığı durumlarda, bulaşma oranında %98 düşüş kaydedildi.

Grup içerisindeki kadınların cinsel davranışlarının neredeyse sabit kaldığı dikkate alındığında, HPV aşılarının enfeksiyon oranlarının azalmasında belirleyici bir faktör olduğunu ve bu etkinin aşılamayan kadınları da kapsadığını gösterdi.

Bu bulgular, ABD’de rahim ağzı kanseri karşısında sürü bağışıklığı olasılığının mevcut olabileceğini ortaya koysa da, Kahn, bunun kesin olmadığını vurguladı: “HPV’nin tamamen ortadan kalktığını söylemek mümkün değildir. Sürü koruması dinamik bir yapıdadır; aşılama oranı düştüğünde veya bulaşma dinamikleri değiştiğinde korumanın etkinliği azalabilir.”

HPV: Ölümlerin Büyük Çoğunluğu Düşük Gelirli Ülkelerde

Rahim ağzı kanseri, kadınlarda en yaygın dördüncü kanser türü olup, ölümlerin büyük çoğunluğu düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.

HPV’nin rahim ağzı kanseri ile bağlantısı ilk kez 1983 yılında Alman bilim insanı Harald zur Hausen tarafından keşfedilmiş ve bu keşfi 2008 Nobel Tıp Ödülü’ne kazandırmıştır.

Aktif cinsel yaşamı olan birçok kişi, hayatlarının bir döneminde HPV ile karşılaşmakta fakat genelde belirti göstermemektedir. Bu virüs, ciltte, ellerde, boğazda ve genital bölgelerde siğil benzeri, zararsız lezyonlara neden olabilmektedir.

Ancak bazı HPV türleri, sağlıklı hücrelerde değişiklik yaparak rahim ağzındaki hücrelerin kanserleşmesine yol açabilir.

Avustralyalı araştırmacılar tarafından geliştirilip 2000’lerin başında piyasaya sürülen Gardasil aşısı, rahim ağzı kanseri vakalarında önemli bir azalmaya sebep oldu ve HPV’yi önleyebilen ilk aşı grubunun lideri haline geldi.

Günümüzde HPV aşıları genellikle 9-14 yaş arasındaki kız çocuklarına uygulanıyor; bazı ülkelerde ise ABD’de olduğu gibi erkek çocuklarına da aşı yapılmakta, bu sayede toplumsal koruma artırılmaktadır.

Küresel Aşılama Çabaları Sürüyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), rahim ağzı kanserini halk sağlığı sorunu olmaktan çıkarmayı hedefliyor.

Belirtilen stratejiye göre, dünya genelinde kız çocuklarının %90’ının 15 yaşına kadar aşılanması, kadınların %70’inin 35 ve 45 yaşlarında rahim ağzı kanseri taramalarına katılması ve hastalığa yakalanan kadınların %90’ının tedavi edilmesi hedeflenmektedir.

DSÖ’nün verilerine göre bu hedeflerin gerçekleştirilmesi, gelecekte 74 milyon yeni rahim ağzı kanseri vakasını önleyebilir.

İsveç’te gerçekleştirilen bir diğer çalışmada, 1.6 milyondan fazla kız çocuğu ve kadının aşılı olanlarında, rahim ağzı kanseri vakalarının, aşılanmamış bireylere kıyasla neredeyse yarı yarıya azaldığı tespit edilmiştir.

Araştırmanın baş yazarı ve Karolinska Enstitüsü’nden epidemiyolog Jiayao Lei, DW’ye yaptığı açıklamada, ABD’deki bulguların şaşırtıcı olmadığını ifade ederek “Bu, özellikle aşılanmamış kadınlar için aşının sağladığı dolaylı korumaya dair güçlü bir kanıt,” dedi.

Lei, ayrıca aşının ergenlik çağında yapıldığında HPV enfeksiyonuna karşı daha etkili koruma sağladığını ve tek bir dozun bile etkili olabileceğini belirtti. Erkek çocuklarına aşı yapılması kabul edilebilirken, erken yaşta aşılama yapılanların daha yüksek derecede koruma sağladığını ifadeetti.

Pakistan Aşılamaya Başladı

HPV aşılaması, yeni başlayan ülkeler için oldukça önemli bir yere sahiptir. Pakistan kısa süre önce 9-14 yaş grubu kız çocuklarına yönelik aşılama programına başladı; Gana ise bu yaş grubuna yönelik aşılamalara Ekim ayında başlamayı hedeflemektedir.

Ancak bazı zorluklarla da karşı karşıyadır. Pakistan’da, aşının kısırlığa yol açtığına dair yanlış bilgilendirme kampanyaları sürmektedir. Buna rağmen, ülkenin sağlık bakanlığına göre şu an itibariyle dokuz milyon kız çocuğu aşılanmış olup, toplamda yaklaşık 13 milyon kızın aşılanması hedeflenmiştir.

Küresel çapta artan aşı karşıtlığı ve azalan aşı kabulü, HPV kaynaklı rahim ağzı kanseri gibi hastalıkların kontrolünü zorlaştırmakta ve hatta ortadan kaldırılmasını engellemektedir. Aşılama programlarının aksaması, sağlık sistemlerindeki zorluklar ve yanıltıcı bilgilerin yol açtığı belirsizlikler, kanserle mücadelede önemli engeller oluşturuyor.

Jessica Kahn, Albert Einstein Tıp Fakültesi’nden, “Aşı son derece etkili, ancak yalnızca gerçekten uygulandığında” diyerek bu tartışmalara son noktayı koyuyor.

“`